طراحی فضای سبز صرفاً به کاشتن گلوگیاه خلاصه نمیشود. این هنر، تلفیقی از علم، خلاقیت و ذوق هنری است که با استفاده از اصول و قواعد خاص، طبیعت را به زیباترین شکل ممکن به حیاط، باغ یا حتی تراس خانه شما میآورد.
فرقی نمیکند که صاحب یک باغ بزرگ باشید یا فقط یک تراس کوچک. با درنظرگرفتن اصول طراحی فضای سبز، میتوانید گوشهای از طبیعت را به خانه خود بیاورید و از زیبایی و آرامش آن لذت ببرید. در این مقاله از اترس گرس به بررسی اصول طراحی فضای سبز ویلا، باغ، محیطهای مسکونی و غیره میپردازیم.
حفظ تعادل در طراحی
تعادل، یکی از اصول طراحی فضای سبز مسکونی، ویلا، باغ و غیره است و نقشی اساسی در خلق فضاهای دلنشین و چشمنواز ایفا میکند. در طراحی فضای سبز نیز، تعادل بهعنوان حالتی از بودن و دیدن، به ایجاد فضایی آرام و متعادل برای مخاطب کمک میکند.
تعادل در طراحی فضای سبز به دو صورت متقارن و نامتقارن قابلاجرا است:
زمانی که از تعادل متقارن برای طراحی فضای سبز استفاده میشود حس نظم و رسمی بودن به محیط داده میشود. این تقارن، حس آرامش و وقار را به بیننده القا میکند و در فضاهایی که نیازمند نظم و انسجام هستند، مانند مسیرهای پیادهروی، بسترهای کشت گیاهان و هرس درختان، به زیبایی خود را نشان میدهد.
تعادل نامتقارن که بهعنوان تعادل غیررسمی نیز شناخته میشود، فضایی غیررسمی و صمیمی خلق میکند که در آن، هر عنصر در دو طرف باغ به طور نامتقارن قرار میگیرد. تعادل نامتقارن، حس تنوع و پویایی را به فضا میبخشد و از یکنواختی و کسالتبار بودن آن جلوگیری میکند.
ایجاد هارمونی جذاب
هارمونی، به معنای هماهنگی و یکپارچگی اجزای محیط با یکدیگر، نقشی اساسی در ایجاد فضایی زیبا و آرامشبخش ایفا میکند. در طراحی فضای سبز با چمن مصنوعی نیز، توجه به هارمونی در انتخاب نوع چمن، رنگ، طرح، چیدمان و سایر عناصر، میتواند به خلق فضایی چشمنواز و دلنشین منجر شود.
در هنگام خرید چمن مصنوعی در رنگها و طرحهای مختلفی موجود است. انتخاب رنگ و طرح مناسب میتواند به ایجاد حس و حال دلخواه شما در فضا کمک کند. برای مثال، رنگهای سبز روشن حس شادابی و طراوت را القا میکنند، درحالیکه رنگهای سبز تیره حس آرامش و سکون را به ارمغان میآورند. چیدمان چمن مصنوعی نیز باید باتوجهبه سایر عناصر موجود در فضا مانند باغچهها، گلدانها، آلاچیق و مبلمان انجام شود.
اهمیت کنتراست یا نقطه کانونی
فرقی نمیکند که قصد طراحی فضای سبز باغ را داشته باشید یا ویلا یا حتی حیاط یک مجتمع مسکونی. درهرصورت هر فضای سبزی به عنصری نیاز دارد که توجه بیننده را به خود جلب کند و بهعنوان نقطه کانونی، داستان آن فضا را روایت کند. این نقطه کانونی که بهعنوان “تمرکز علاقه” نیز شناخته میشود، میتواند هر چیزی باشد که در نگاه اول نظر شما را به خود جلب میکند: اشکال گیاهی خاص، مجسمهای زیبا، حوضچهای آرام، رنگهای درخشان، یا عنصری خلاقانه از معماری.
اما انتخاب یک نقطه کانونی کافی نیست. برای خلق فضایی واقعاً چشمنواز، باید از قدرت کنتراست نیز بهره برد. کنتراست، به معنای برجستهکردن یک عنصر در مقابل سایر اجزا، به ایجاد عمق در فضا کمک میکند.
برای مثال، قراردادن یک گل با رنگ روشن در میان انبوهی از گیاهان سبز، یا کاشت درختچهای مرتفع در کنار گلهای کوتاه، به ایجاد کنتراست و برجستهشدن آن عنصر خاص در باغ کمک میکند.
حفظ سادگی محیط
توجه به حفظ سادگی یکی از اصول طراحی فضای سبز در محیطهای مسکونی است. مناظر شلوغ و پر از المانهای اضافی، نهتنها چشمنواز نیستند، بلکه آرامش و تمرکز را ببینده را از بین میبرند.
فراموش نکنید که سادگی به معنای سادهانگاری یا کسلکننده بودن نیست، بلکه به معنای استفاده درست و هوشمندانه از عناصر طراحی در کنار یکدیگر است. در طراحی ساده، هر عنصر بهتنهایی نقشی کلیدی ایفا میکند و در کنار دیگر عناصر، فضایی زیبا و متعادل را خلق میکند.
رعایت تناسب
درست همانطور که نتهای یک آهنگ در کنار هم یک سمفونی زیبا را خلق میکنند، عناصر مختلف در یک فضای سبز نیز باید در تناسبی دقیق با یکدیگر قرار بگیرند تا فضایی چشمنواز و دلنشین را به وجود آورند.
تناسب در طراحی فضای سبز، به معنای هماهنگی و تناسب اندازه و رابطه بین عناصر مختلف در فضای سبز است. این تناسب شامل حالات عمودی، افقی و ویژه عناصر محیط مانند ساختمان، زمین، گیاهان، قسمتهای کشت و فضای باز میشود.
حفظ وحدت میان عناصر
اگر تا به اینجا بر اساس اصول طراحی فضای سبز، باغ، ویلا یا حیاط خانه خود را طراحی کرده باشید، اجرای اصل وحدت بسیار آسانتر خواهد بود. وحدت در طراحی، به معنای کنار هم قرارگرفتن تمامی اجزا بهگونهای است که یک کل زیبا و هماهنگ را به وجود آورد.
در این راستا، رنگها، اندازهها، بافتها و سایر ویژگیهای عناصر مختلف فضای سبز باید با یکدیگر در رابطهای منسجم قرار بگیرند. از نورپردازی فضای سبز گرفته تا شکل تخت و صندلیها، مسیرهای پیادهروی، الگوها و رنگها و حتی نوع و اندازه گیاهان، همهوهمه باید با یکدیگر ارتباطی منطقی و زیبا داشته باشند تا در نهایت، فضایی دلنشین و چشمنواز خلق کنند.
فضاسازی مناسب
هر باغی، چه کوچک و چه بزرگ، پتانسیل تبدیلشدن به فضایی زیبا و دلنشین را دارد. با استفاده از چند ترفند ساده در طراحی، میتوانید باغ خود را بهگونهای بسازید که بزرگتر از متراژ واقعی خود به نظر برسد و حس وسعت و طراوت را در آن حفظ کنید در ادامه به برخی از این ترفندها اشاره میکنیم:
- از انبوه گیاهان و درختان بلند در ابتدای باغ خودداری کنید.
- درختان بلند را در گوشههای باغ یا در امتداد حصارها بکارید.
- شاخههای پایین درختان بلند را هرس کنید تا منظره دورتر قابلمشاهده باشد.
- از درختچهها و گیاهان کوتاهقامت در لبههای باغ استفاده کنید.
- مسیرهای باغ را باریکتر از حد معمول طراحی کنید.
توجه به بافت اهمیت استفاده از طراحی در فضای سبز
بافت، یکی از اصول کلیدی در طراحی فضای سبز است که به ویژگیهای سطحی مختلف موجود در فضا مانند برگ درختان، خاک زمین، گلها و گیاهان اشاره دارد.
بافتها تاثیر ویژهای در زیباتر شدن هر چه بیشتر فضای سبز دارند. به طور مثال، تنوع بافت در باغ، حس عمق و بعد را به فضا میبخشد و از یکنواختی و کسالتبار بودن آن جلوگیری میکند. بافتهای مختلف میتوانند توجه بیننده را به نقاط خاص در باغ جلب کنند و به هدایت چشم او در فضا کمک کنند. به طور مثال بافتهای گرم و طبیعی مانند چوب، سنگ و آجر، حس گرما و صمیمیت را در فضا القا میکنند.